Bureau Spoorbouwmeester / Publicatie Spoorbeeld 2017

Eric Luiten (Spoorbouwmeester) blikt vooruit naar de opgaven van vandaag en morgen. Hij licht vijf speerpunten uit die de komende jaren de agenda van Bureau Spoorbouwmeester (mede) zullen bepalen: duurzaamheid, gebiedsontwikkeling, corridorvorming, kwaliteitsborging en de update van het Spoorbeeld.

Het Jaarbericht bevat een essay, Landschap, spooromgeving en de kaart als hulpmiddel voor ruimtelijke kwaliteit, waarin de waarde van ‘de kaart’ onder de aandacht gebracht is. Kaarten kunnen een prachtig hulpmiddel zijn om grip te krijgen op de grote opgaven waar we als ‘spoor’ voor staan én het is een mooi bruggetje naar het idee dat Eric Luiten de eerste landschapsarchitect is die de functie van Spoorbouwmeester vervult.

Tableau
In 1896 werd het huidige station in Groningen geopend. Het is een representatief en rijk gedecoreerd gebouw dat is ontworpen door Izak Gosschalk (1838-1907). In de voormalige wachtkamer derde klasse werd een groot tegeltableau aangebracht. Op de 440 tegels is de spoorkaart van Nederland geschilderd volgens de situatie van 1896. In sierlijke letters zijn alle stations aangegeven. Ze worden door twee soorten lijnen met elkaar verbonden: de dikke lijnen representeren de spoorlijnen die in exploitatie waren bij de MTEVSS (Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen), de overige lijnen van concurrerende maatschappijen zijn dunner geschilderd. Ook de aansluitingen met de lijnen in België en Duitsland zijn aangegeven.
 
Deze spoorkaart is, net als de tegeltableaus in de stationshal, vervaardigd bij plateelbakkerij Rozenburg in Den Haag. De firma is prominent vermeld in de cartouche rechtsonder. Ooit hadden meer stationsgebouwen dergelijke spoorkaarten, maar die zijn inmiddels verloren gegaan. Dat maakt dit tableau, zichtbaar in de AH ToGo van station Groningen, tot een uniek exemplaar.

Fotograaf tableau Groningen: Jannes Linders.